De morgengave van Henrick Henricks Ruyter
De morgengave was de 15e- en 16-eeuwse benaming voor een huwelijksgift van de man aan zijn vrouw. De man schonk deze gift aan zijn echtgenote op de eerste dag ná de huwelijksvoltrekking, op de morgen ná de eerste huwelijksnacht. Het doel van de morgengave was de bescherming van de vermogenspositie van de echtgenote in geval van vooroverlijden van haar man.
De stad Zutphen noteerde deze morgengaves in een boek, dat aanvangt in 1478 en doorloopt tot 1572.
In dit boek komen verschillende Ruyters voor, en één daarvan is Henrick Henricks Ruyter. Deze aantekening ontdekte ik afgelopen week en het bijzondere eraan is, dat de naam Henrick Henricks Ruyter gekoppeld is aan Griete Sluysken in combinatie met het jaartal 1506:
Klik op foto voor groter formaat
Wij kennen dit echtpaar als Henrick Gerrits Ruyter en Griete Pauls Sluysken en we hebben verondersteld dat ze rond 1520 trouwden.
Wat is hier aan de hand?
In alle akten die we van dit echtpaar bezitten, staan ze bekend als Henrick Ruter en diens vrouw Griete. We kennen slechts één akte, waarin we een Henrick Gerrits Ruter tegenkomen:
In 1536 : Henrick Ruter een certificatie gegeven van Burgerschap met passagien in gewoontlicker formen onder narratien, als woe dat Henr. Ruter zalige Gerrit Ruters Henricks soon onse medeburger is. End soo hy zich dan vast Oistwart end anders waer met syne neringe end coopmanschap te verhantieren versueckt end noch geerne vorder versuecken oock syne gueder als voor onse medeburgers guet geerne verdedigen solde
Nú blijkt dus dat ik Griete aan deze (verkeerde) Henrick gekoppeld had; haar man was niet Henrick Gerrits (ca. 1490) maar diens oom Henrick Henricks (ca.1460)!
En na correctie van deze fout ziet de stamboom er nu dus zó uit:
Het bijzondere aan dit echtpaar is, dat we ze ook in de boeken van Vollenhove zijn tegengekomen. In mijn artikel "Zutphense Ruyters in de omgeving van Blokzijl" worden beide Henricken aangehaald, waar het nu om een en dezelfde Henrick blijkt te gaan.
- Henrick Ruyter wordt in de periode 1499-1501 een aantal malen genoemd als gildemeester van het Onze-Lieve-Vrouwegilde in Vollenhove.
- Henrick Rueter en Griete treden als geldschieters op in 1521 in de omgeving van Vollenhove.
Wat betekent dit concreet?
We hebben vastgesteld dat onze stamvader Peter Ruter rond 1500 moet zijn geboren, vermoedelijk als bastaardzoon van iemand uit het Zutphense Ruytergeslacht. En nu dient zich een prima kandidaat daarvoor aan: Henrick Henricks Ruyter! We weten dat hij rond 1500 in Vollenhove gildemeester is geweest, en 'pas' in 1506 trouwde met Griete. De ruimte om buitenechtelijk een kind te verwekken was er dus zeker. Van alle kandidaten lijkt Henrick zonder meer de beste papieren te hebben als de gezochte vader van Peter! Er is immers geen sprake van nog onbekende personen die tussengevoegd de boel kloppend moeten maken zoals bij de overige kandidaten.
In de wetenschap wordt in dit verband wel eens de term Occam's scheermes (Occam's razor) gebruikt: de eenvoudigste verklaring is vaak de juiste.
Bronnen
Jaap Ruiter
13 juli 2024
vorige
