Johan Rueter en Alyt



Betreft Johan Rueter
Uit Collectie Gerrit Kreijnck:

Uit het jaar 1461:

Klik op foto voor groter formaat

In de transcriptie van J. Gimberg:

Een hylick gededingt tussen Gerit Rueter en Johan syn soon end Alyt Trympmaekers, daer Wysse haer moeder met geeft 11C Post. gl. [=200 Postulaatgulden, deze munt was ongeveer de helft van de waarde van de Rijnse gulden, JR].
Gerit Rueter sal Johan syn soon met geven alle Reitschap [=gereedschap, JR] als to den brouwampte gehoert.


We leren uit deze aantekening dat Johan bij zijn huwelijk alle benodigdheden die nodig zijn voor het bierbrouwen, van zijn vader meekrijgt. Alyt brengt via haar moeder 200 postulaatguldens in. Alyts vaders naam blijft onbekend.

In een andere aantekening uit hetzelfde jaar lezen we:

Klik op foto voor groter formaat

In de transcriptie van J. Gimberg:

Geryt Rueter kont [=maakt bekend, JR] dat hy Johan synen soen [=zoon, JR] vercocht end avergewesen heeft syne alinge [=volledige, JR] broureschap met oer toebehoor, als met naemen den grooten ketel. End daer toe de alinge helfte van soodaene huisraet, raeckede, en ingeduemte [=inboedel, JR] als hy nu ter tyt heeft, als voor soodane XL aerns. gl. [=40 Arnhemse guldens, ook minder waard dan de Rijnse gulden, JR], als hij Johan bekant [toegezegd, beloofd, JR] hadde voor syn zal[iger] moeder guet. End syn groote bedde.


Van alle brouwbenodigdheden is de grote ketel het meest waardevol. Johan krijgt ook nog de helft van alle huisraad en inboedel als erfenis van zijn overleden moeder. En het grote bed.

De zinsnede "zal. moeder guet" is van grote betekenis. Immers, in de huidige stamboom kennen we zijn moeder als Alheyd Paelicke, en die overlijdt pas na 1488.  Ze is na het overlijden van haar man Gerrit zelfs nog opnieuw getrouwd.
Johan moet derhalve een andere moeder hebben gehad dan Alheyd. Het bijzondere is dat ook in de stambomen uit Lübeck Johan als zoon van Gerrit en Alheyd genoteerd staat. Onwetendheid of is er iets anders aan de hand?

Mogelijk is Johan een bastaardzoon en viel hij aldus buiten de gebruikelijke verdeling van de erfenis. Dat zou dan ook de reden kunnen zijn voor bovenstaande aantekening.
Nog van belang is het feit dat Johan nog twee broers had, Gerrit en Henrick, die ook bierbrouwers waren. Dat Johan de hele bierbrouwerij krijgt is dan wel bijzonder. De erfenis van zijn moeder moet dan veel waarde hebben gehad.


Bronnen

  • NL-ZuRAZ, Collectie Kreijnck, 0141, inv.nr. 21
  • Archief Ruitersporen



Jaap Ruiter