Leprozenhuis de Worf
datum | 10 oktober 1483 |
betreft | Gerrit Ruyter |
bron | NL-ZuRAZ, 0336, inv.nr. 27 (wat betekent deze code?) |
afbeelding | akte |
In de tekst :
?? = onleesbaar
? = niet helemaal duidelijk
[...] = passage overgeslagen
[xx] = aanvulling van ligaturen
en afkortingen
car. gl. = caroli gulden
[mijn opmerking, JR]
?? = onleesbaar
? = niet helemaal duidelijk
[...] = passage overgeslagen
[xx] = aanvulling van ligaturen
en afkortingen
car. gl. = caroli gulden
[mijn opmerking, JR]
Transcriptie: Regionaal Archief Zutphen
Transcriptie
1. Wij, richtere ind scepene der stat van Zutphen, doen kondt ind tuegen dat voir onss in gherichte ind in scependom gekomen syn Gerit Rueter bij hem selven ind Lamme, sijn echte huys-
2. frouwe myt hem als myt oeren gherechten momber, ordelick dairtoe verkaeren, ind bekanden voer hem ind voer oeren erven dat zie vercocht hebben ind jairlix schuldich syn den
3. verwaeres vanden zieken opten Worff ind oeren nacomelingen tot behoeff der ziecken ende oeren nakomelingen eijn pondt jairlix gerechter stedicheit soemen bijnnen onser
4. stat voir ponde gijfft van pensien ind van hueren toe betaelen alle jaeren op zantgangen uyt oeren aelinghen huyse, gelegen inder Moilenstraiten mytter eenre zijden an
5. huijsinghe zelighen Aelbert Leefferinx, onssen statbaide, ind mytter andere zijden an die ghemeene steeghe die leydet an onssen stat muere, achter streckende an onser
6. stat muere vrij ind qwijt. Beheltlick den heren sijnen thijns die dair recht thoe heefft, sonder argelist. In orkonde des hebben wij onser stat segell an
7. desen brieff gehanghen. Gegeven inden jair onss heren duesent vierhondert drie ind tachtentich op sunte Victoirs dach martiris.
8. Willem Leerynck
9. Derick then Walle
2. frouwe myt hem als myt oeren gherechten momber, ordelick dairtoe verkaeren, ind bekanden voer hem ind voer oeren erven dat zie vercocht hebben ind jairlix schuldich syn den
3. verwaeres vanden zieken opten Worff ind oeren nacomelingen tot behoeff der ziecken ende oeren nakomelingen eijn pondt jairlix gerechter stedicheit soemen bijnnen onser
4. stat voir ponde gijfft van pensien ind van hueren toe betaelen alle jaeren op zantgangen uyt oeren aelinghen huyse, gelegen inder Moilenstraiten mytter eenre zijden an
5. huijsinghe zelighen Aelbert Leefferinx, onssen statbaide, ind mytter andere zijden an die ghemeene steeghe die leydet an onssen stat muere, achter streckende an onser
6. stat muere vrij ind qwijt. Beheltlick den heren sijnen thijns die dair recht thoe heefft, sonder argelist. In orkonde des hebben wij onser stat segell an
7. desen brieff gehanghen. Gegeven inden jair onss heren duesent vierhondert drie ind tachtentich op sunte Victoirs dach martiris.
8. Willem Leerynck
9. Derick then Walle
keerzijde:
Renthbrieff van 1 lb. stedigheit jairlicks uith eijnn huess in die Mollenstraete (Molenstraat).
Samenvatting
Op 10 oktober 1483 oorkonden richter en schepenen van Zutphen dat Gerit Rueter en zijn vrouw Lamme aan de beheerders van de zieken op de Worff een jaarlijkse erfrente van 1 pond hebben verkocht, gaande uit hun huis in de Molenstraat.Betekenis
Het leprozenhuis de Worf lag aan de weg van Zutphen naar Warnsveld. Het dankt zijn naam aan het gelijknamige stuk grond, waarop het was gebouwd. In 1490 kregen de zieken op de Worf hun eigen kapel en stelden richter en schepenen van Zutphen, die de collatie hiervan bezaten, de voorwaarden vast omtrent de wijze, waarop de dienst er moest worden waargenomen. In 1572 is het gebouw verwoest bij de gevechtshandelingen tussen Staatse en Spaanse legers.Een jaarlijkse donatie van 1 pond (= 1 gulden) lijkt niet veel. Maar dit was een erfrente; deze belofte moest ook door de erfgenamen nagekomen worden. Elk jaar weer. Als onderpand geldt het huis van Gerrit en Lamme in de Molenstraat. Deze straat liep langs de Berkel in Nieuwstad en er was een aantal watermolens gevestigd; een stuk van dit traject heet tegenwoordig Molengracht.
Het klinkt wat denigrerend maar de belangrijkste reden van deze uiting van liefdadigheid was wel degelijk puur eigenbelang: door God op deze manier te eren en te dienen probeerde men zelf zielenheil te verkrijgen.

Jaap Ruiter
19 april 2025